ලෝකයේ බොහෝ රටවල වාහනයක් වේග සීමාව ඉක්මවා ධාවනය කළ විට ගෙවන්නට සිදුවන දඩ මුදල කාටත් එක වගේ නියත අගයක් ගන්නා බව අපි දන්නවා. ඒත් ඔබ ෆින්ලන්තයේ (Finland) රිය පදවනවා නම් මේ කතාව හාත්පසින්ම වෙනස්!
ෆින්ලන්තයේ ක්රියාත්මක වන්නේ “Day-fine” හෙවත් “දින දඩය” නම් අපූරු ක්රමවේදයක්. මෙහිදී රියදුරෙකුට ගෙවන්නට සිදුවන දඩ මුදල තීරණය කරන්නේ ඔහු හෝ ඇය දිනකට උපයන ආදායම මතයි. සරලවම කිව්වොත්, අරමුණ ඉතා පැහැදිලියි: වරදක් කළ විට දැනෙන වේදනාව (Financial pain) දුප්පත් පොහොසත් භේදයකින් තොරව කාටත් එක සමානව දැනිය යුතුයි.
මේ ක්රමය යටතේ එකම වරදකට කෙනෙකුට ඩොලර් 50ක දඩයක් නියම වෙද්දී, තවත් කෙනෙකුට ඩොලර් ලක්ෂයකට වඩා වැඩි දඩයක් ගෙවන්නට සිදුවිය හැකියි. විශ්වාස කරන්න අමාරුයි නේද?
මෑතකදී ෆින්ලන්තයේ ප්රකෝටිපති ව්යාපාරිකයෙකු වන Anders Wiklöf හට පැයට කිලෝමීටර් 82ක වේගයෙන් (50 km/h සීමාව ඇති තැනක) රිය පැදවීම නිසා යූරෝ 121,000ක (ආසන්න වශයෙන් රුපියල් කෝටි 4කට අධික) දඩයක් ගෙවීමට සිදු වුණා!
මෙය ධනවතුන්ට දඬුවම් දීමක් නොව, නීතිය කාටත් සමාන බව පෙන්වීමක්. ධනවතෙකුට සුළු දඩ මුදලක් “ගෙවා දමා අමතක කළ හැකි” දෙයක් නොවී, එය ඔවුන්ගේ හැසිරීම වෙනස් කිරීමට තරම් ප්රබල විය යුතු බව ෆින්ලන්ත නීති සම්පාදකයින් විශ්වාස කරනවා.
මෙම ක්රමය නිසා මාර්ග නීති උල්ලංඝනය කිරීම් සහ නැවත නැවත වැරදි කිරීම් (Repeat violations) අවම වී ඇති බව සමීක්ෂණවලින් තහවුරු වී තිබෙනවා. මුදල් බලය තිබුණාට නීතියෙන් ගැලවෙන්න බැහැ කියන පාඩම ෆින්ලන්තය මුළු ලෝකයටම කියා දෙන්නේ එහෙමයි.
By Tharanga Gamage
