දරුවන්ගේ අධ්යාපනය සඳහා පාසල් ප්රවාහනය අත්යවශ්ය සේවාවක් බවට පත්ව ඇත. කාර්යබහුල දෙමාපියන්ට එය මහත් පහසුවකි. නමුත්, මෙම පහසුව සමඟ අපගේ දරුවන්ගේ ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් ඇති වන අවදානම් පිළිබඳවද අප විමසිලිමත් විය යුතුය. පාසල් ප්රවාහනයේදී දරුවන්ට සිදුවිය හැකි අඩන්තේට්ටම් සහ ඒවායින් දරුවන් ආරක්ෂා කරගැනීමට දෙමාපියන් ලෙස අපට කළ හැකි දේ පිළිබඳව මෙම ලිපියෙන් සාකච්ඡා කරමු.
*පාසල් ප්රවාහනයේදී දරුවන්ට මුහුණ දිය හැකි අභියෝග.*
පාසල් වෑන් රථ, බස් රථ හෝ වෙනත් ප්රවාහන සේවා භාවිත කරන දරුවන්ට විවිධ ආකාරයේ අපහසුතාවලට හෝ අඩන්තේට්ටම්වලට මුහුණ දිය හැකිය. මේවා රියදුරන්, රියදුරු සහායකයන් හෝ ඇතැම් විට අනෙකුත් වැඩිමහල් දරුවන් විසින් සිදු කළ හැකිය.
මානසික සහ වාචික අඩන්තේට්ටම්: තර්ජනය කිරීම්, නරක වචන භාවිත කිරීම, බිය ගැන්වීම්, දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය බිඳවැටීමට හේතු වන අදහස් ප්රකාශ කිරීම.
ශාරීරික අඩන්තේට්ටම්: පහරදීම්, තල්ලු කිරීම්, අනවශ්ය ලෙස ස්පර්ශ කිරීම් හෝ දරුවාට අපහසු වන ආකාරයේ ශාරීරික ක්රියා සිදු කිරීම.
ලිංගික අඩන්තේට්ටම්: මෙය වඩාත් බරපතල තත්ත්වයකි. අනවශ්ය ලෙස ස්පර්ශ කිරීම, නුසුදුසු අදහස් ප්රකාශ කිරීම, ලිංගික අරමුණු සහිතව හැසිරීම හෝ දරුවා අපහසුතාවට පත් කරන ඕනෑම ක්රියාවක් මෙයට ඇතුළත් වේ.
පරිසරයේ බලපෑම: සමහර වාහනවල සීමාව ඉක්මවා දරුවන් පටවා තිබීම, වාහනය තුළ නිසි අධීක්ෂණයක් නොමැති වීම, රියදුරුගේ හෝ සහායකයාගේ නොසැලකිල්ල වැනි දේ නිසාද දරුවන් අනාරක්ෂිත විය හැකිය.
රියදුරන් සහ ප්රවාහන සේවාවන් විශ්වාස කිරීමට පෙර දෙමාපියන් සැලකිලිමත් විය යුතු කරුණු
දරුවාගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කරගැනීමට නම්, ප්රවාහන සේවාවක් තෝරා ගැනීමේදී දෙමාපියන් ඉතා කල්පනාකාරී විය යුතුය.
රියදුරුගේ සහ සහායකයන්ගේ පසුබිම පරීක්ෂා කිරීම:
ඔවුන්ට වලංගු රියදුරු බලපත්රයක් තිබේදැයි පරීක්ෂා කරන්න.
පොලිස් වාර්තා පරීක්ෂා කිරීම (Police Clearance Report) අතිශයින් වැදගත්ය. ඔවුන්ට කිසියම් අපරාධ වාර්තාවක් තිබේදැයි සොයා බලන්න.
ඔවුන්ගේ අත්දැකීම් සහ විශ්වාසනීයත්වය පිළිබඳව වෙනත් දෙමාපියන්ගෙන් හෝ පාසලෙන් විමසන්න.
රියදුරුට සහ සහායකයන්ට ළමා අපචාර සම්බන්ධයෙන් කිසිදු චෝදනාවක් නොමැති බව තහවුරු කරගන්න.
*ප්රවාහන සේවාවේ කීර්ති නාමය (Reputation):*
ඔබේ දරුවා පාසල් යන ප්රදේශයේ අනෙකුත් දෙමාපියන් භාවිතා කරන ප්රවාහන සේවා ගැන විමසන්න.
එම සේවාව පිළිබඳව යහපත් අත්දැකීම් ඇත්නම් එය වඩාත් විශ්වාසදායක විය හැකිය.
*වාහනයේ තත්ත්වය සහ ආරක්ෂාව:*
වාහනය හොඳ තත්ත්වයේ තිබේද? වලංගු රක්ෂණයක් (Insurance) සහ මාර්ග යෝග්යතා සහතිකයක් (Revenue License) තිබේද?
ආසන පටි (seat belts) නිසියාකාරව ක්රියාත්මක වේද?
වාහනය අධික ලෙස පිරී නොතිබිය යුතු අතර, දරුවන්ට සුවපහසුවෙන් ගමන් කිරීමට ඉඩකඩ තිබිය යුතුය.
වාහනය තුළ CCTV කැමරා තිබේ නම් එය අමතර ආරක්ෂාවක් සපයයි.
ප්රවාහන සේවාවේ නීති රීති සහ ප්රතිපත්ති:
ළමා ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ට ඇති ප්රතිපත්ති මොනවාද?
රියදුරන් සහ සහායකයන් හැසිරිය යුතු ආකාරය පිළිබඳව නීති රීති තිබේද?
පැමිණිලි ඉදිරිපත් කළ හැකි ක්රමවේදයක් තිබේද?
සන්නිවේදනය:
ඔබට රියදුරු හෝ ප්රවාහන සමාගම සමඟ පහසුවෙන් සම්බන්ධ විය හැකිද?
හදිසි අවස්ථාවකදී හෝ ප්රමාදයක් ඇති විට දැනුම් දෙන ක්රමවේදය කුමක්ද?
*දරුවන්ට ඉගැන්විය යුතු වැදගත් පාඩම්*
දෙමාපියන් ලෙස අප ප්රවාහන සේවාව තෝරා ගැනීමේදී කොතරම් සැලකිලිමත් වුවත්, දරුවන්ව දැනුවත් කිරීම අතිශයින් වැදගත්ය.
“හොඳ ස්පර්ශය සහ නරක ස්පර්ශය” (Good Touch, Bad Touch): කුඩා කල සිටම දරුවාට මෙය පැහැදිලි කරන්න. කවුරුන් හෝ දරුවාගේ ශරීරයේ රහස්ය ස්ථාන ස්පර්ශ කළහොත් හෝ දරුවාට අපහසු වන ලෙස ස්පර්ශ කළහොත් එය “නරක ස්පර්ශයක්” බවත්, ඒ පිළිබඳව වහාම ඔබට පැවසිය යුතු බවත් උගන්වන්න.
“නැහැ” කියන්නට පුරුදු කිරීම: දරුවාට අපහසුතාවක් දැනෙන ඕනෑම අවස්ථාවක “නැහැ” යැයි කියන්නට සහ එම ස්ථානයෙන් ඉවත්ව යන්නට ධෛර්යවත් කරන්න.
විවෘත සන්නිවේදනය දිරිමත් කිරීම: දරුවාට ඕනෑම දෙයක් ඔබ සමඟ බෙදා ගැනීමට හැකි වන පරිදි විවෘත සහ විශ්වාසනීය සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනඟා ගන්න. දරුවාට බිය නොවී, සැකයකින් තොරව තමන්ට සිදුවූ දෙයක් පැවසීමට හැකි විය යුතුය.
විශ්වාස කළ හැකි වැඩිහිටියන් හඳුනා දීම: දෙමාපියන් හැරුණු විට, දරුවාට විශ්වාසයෙන් යුතුව කතා කළ හැකි වෙනත් වැඩිහිටියන් (ගුරුවරුන්, ඥාති සහෝදරියන්/සහෝදරයන්) සිටින බව කියා දෙන්න.
පරිසරය පිළිබඳ අවධානයෙන් සිටීමට ඉගැන්වීම: ආගන්තුකයන්ගෙන් ඈත්ව සිටීමටත්, තනිවම නොසිටීමටත්, වාහනය තුළදී හෝ නැවතී සිටින විටදීත් අවට පරිසරය පිළිබඳව අවධානයෙන් සිටීමට උගන්වන්න.
“රහස් වචනයක්” (Secret Word): ඔබ සහ දරුවා අතර “රහස් වචනයක්” හෝ කේතයක් සකස් කරන්න. දරුවාට කිසියම් ගැටලුවක් ඇති වූ විට හෝ අනතුරකදී මෙම වචනය භාවිත කර ඔබට සංඥාවක් ලබා දිය හැකිය.
කිසියම් සිදුවීමක් වුවහොත්:
කිසියම් අවාසනාවන්ත සිදුවීමක් සිදු වුවහොත්, දෙමාපියන් ලෙස ඔබ කළ යුත්තේ:
දරුවා විශ්වාස කරන්න: දරුවා පවසන දේ අවමයකින් තොරව විශ්වාස කරන්න.
වහාම ක්රියාත්මක වන්න: අදාළ ප්රවාහන සේවාවට, පාසලට සහ පොලිසියට පැමිණිලි කරන්න.
දරුවාට මානසික සහයෝගය ලබා දෙන්න: අවශ්ය නම් විශේෂඥ උපදෙස් (කවුන්සිලින්) ලබා දෙන්න.
අපගේ දරුවන්ගේ අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීම අප සියලු දෙනාගේම වගකීමයි. පාසල් ප්රවාහනය යනු හුදෙක් ගමනාගමනයක් නොව, දරුවන්ගේ දෛනික ජීවිතයේ වැදගත් කොටසකි. එබැවින්, ඒ පිළිබඳව උපරිම අවධානයෙන් සිටීමෙන්, අපට ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කර ගත හැකිය.
Babeez LK
