ඊශ්‍රායලය සහ හමාස් සංවිධානය අතර ක්‍රියාත්මක සටන් විරාමය දැඩි පීඩනයකට ලක්ව තිබේ. ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ යැයි පවසමින් හමාස් සංවිධානය විසින් ආපසු භාරදුන් එක් මළ සිරුරක් තම ප්‍රාණ ඇපකරුවෙකුගේ නොවන බවට ඊශ්‍රායලය ප්‍රකාශ කිරීමත් සමග මෙම තත්ත්වය උද්ගත විය. ගාසා තීරයේ තවමත් රඳවාගෙන සිටින බවට විශ්වාස කෙරෙන ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 21 දෙනාගේ දත්ත සමග අඟහරුවාදා රාත්‍රියේ භාරදුන් මළ සිරුරු හතරෙන් එකක් නොගැලපෙන බව ඊශ්‍රායල හමුදාව බදාදා උදෑසන නිවේදනය කළේය.
සඳුදා දිනයේදී ගයි ඉලූස්, බිපින් ජෝෂි, යෝසි ෂරාබි සහ ඩැනියෙල් පෙරෙට්ස් යන අයගේ දේහයන් භාරදීමෙන් අනතුරුව, යූරියෙල් බාරුක්, තමීර් නිම්රෝඩි සහ එයිටන් ලෙවී යන අයගේ මළ සිරුරු ඔවුන්ගේ ඥාතීන් විසින් හඳුනාගනු ලැබිණි. හමාස් සංවිධානය සිය භාරයේ සිටි ජීවතුන් අතර වූ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 20 දෙනාම සඳුදා නිදහස් කරන ලදී. මෙම ව්‍යාකූලකාරී තත්ත්වය මධ්‍යයේ වුවද, පලස්තීන කණ්ඩායම බදාදා දිනයේදී තවත් ප්‍රාණ ඇපකරුවන් දෙදෙනෙකුගේ මළ සිරුරු භාර දුන්නේය. මෙම සිදුවීම වසර දෙකක් පුරා පැවති යුද්ධයට තාවකාලික විරාමයක් ලබාදුන් සටන් විරාමයේ නොසන්සුන්කාරී බව තවදුරටත් වර්ධනය කළේය.
රතු කුරුස සංවිධානය හරහා හමාස් සංවිධානය විසින් මෙම දේහයන් දෙක ඊශ්‍රායලයට භාර දීමෙන් අනතුරුව, එම ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ අනන්‍යතාවය තවමත් තහවුරු කර නොමැති බවට ඊශ්‍රායල හමුදාව ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් අනතුරු ඇඟවීය. හමාස් සංවිධානය කියා සිටියේ තමන්ට සාධාරණ ලෙස සොයාගත හැකිවූ සියලුම මළ සිරුරු ආපසු භාරදී ඇති බවත්, ඉතිරි සිරුරු සොයා භාරදීම සඳහා විශේෂිත උපකරණ අවශ්‍ය වනු ඇති බවත්ය. ගාසා තීරයේ සුන්බුන් අතරින් මළ සිරුරු සොයා ගැනීමේ දුෂ්කරතාවය හේතුවෙන් ප්‍රමාදයන් සිදුවිය හැකි බව රතු කුරුස සංවිධානයද පෙන්වා දෙයි.
ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ මළ සිරුරු ආපසු භාරදීමේ ප්‍රමාදය ඊශ්‍රායලය තුළ දේශපාලනික වශයෙන් දරුණු ප්‍රතිචාර ඇති කිරීමට හේතු වී ඇති අතර, සඳුදා දිනයේදී තම ආදරණීයයන් නැවත පැමිණෙනු ඇතැයි අපේක්ෂාවෙන් සිටි පවුල් දැඩි වේදනාවට පත් කර තිබේ. ඊශ්‍රායලයේ අන්ත දක්ෂිනාංශික ජාතික ආරක්ෂක අමාත්‍ය ඉටමාර් බෙන් ග්වීර් ටෙලිග්‍රෑම් පණිවුඩයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ, “ට්‍රක් රථ සිය ගණනකට දොරටු විවෘත කිරීමෙන් පසු, හමාස් සංවිධානය නැවතත් බොරු කීම, රැවටීම සහ පවුල් මෙන්ම මළ සිරුරු අපයෝජනය කිරීම වැනි ඔවුන්ගේ සුපුරුදු ක්‍රමවේදයන්ට යොමුවී ඇති” බවයි.
හමාස් සංවිධානය සටන් විරාම ගිවිසුමේ තම කොටස ඉටු කිරීමට අපොහොසත් වුවහොත්, ගාසා තීරයේ සටන් නැවත ආරම්භ කිරීමට ඊශ්‍රායල හමුදාවන්ට ඉඩ දීම පිළිබඳව සලකා බලන බව එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් පවසා තිබේ.
හමාස් සංවිධානය නිරායුධ වීම ප්‍රතික්ෂේප කළහොත් කුමක් සිදුවේදැයි CNN පුවත් සේවය කළ විමසීමකදී ඔහු සඳහන් කර ඇත්තේ “මා වචනය පැවසූ විගස ඊශ්‍රායලය එම වීදිවලට නැවත පැමිණෙනු ඇති” බවයි.
ගිවිසුම තුළ ආධාර සැපයීම තවමත් සියුම් කාරණයක් ලෙස පවතින අතර, ගාසා තීරයේ පීඩාවට පත් ජනතාවට ඉන්ධන, ආහාර, ජලය සහ ඖෂධ තවමත් අත්‍යවශ්‍යව පවතී. ඇතැම් හරස් මාර්ගවලින් ට්‍රක් රථවලට ගාසා තීරයට ඇතුළු වීමට හැකිවුවද, හමාස් සංවිධානය මළ සිරුරු ආපසු භාරදීම ප්‍රමාද කරන බවට චෝදනා කරමින් ඊශ්‍රායලය දකුණේ පිහිටි ප්‍රධාන රෆා හරස් මාර්ගය වසා දමා තිබේ. ආධාර රැගත් රථ පෙළ සඳහා එය විවෘත වනු ඇති බවට පරස්පර විරෝධී වාර්තා පළ වුවද, බදාදා දිනයේදී එම හරස් මාර්ගය විවෘත නොකරන බවත් “කිසිදු අදියරකදී එවැනි එකඟතාවයකට පැමිණ නොමැති” බවත් ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක නිලධාරියෙකු ප්‍රකාශ කළේය.
ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුගේ ප්‍රකාශිකාවක වන ෂෝෂ් බෙඩ්‍රෝසියන් කියා සිටියේ, ඊශ්‍රායලයේ වරින් වර සිදුකළ සම්පූර්ණ සහ අර්ධ අවහිර කිරීම්වල විනාශකාරී බලපෑම පිළිබඳව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ ජාත්‍යන්තර ආධාර සංවිධාන අනතුරු අඟවා තිබියදීත්, “ගාසා තීරයට මානුෂීය ආධාර ගලා ඒම කිසි විටෙකත් නතර නොවූ” බවයි. සටන් විරාමයේ අඛණ්ඩතාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතුවී ඇති පසුබිමක, හමාස් සංවිධානය “මැදිහත්කරුවන්ට දුන් පොරොන්දු ඉටු කරමින් අපගේ සියලුම ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ආපසු භාර දිය යුතු” බවද ඇය අවධාරණය කළාය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ පලස්තීන සරණාගත ඒජන්සියේ (Unrwa) ප්‍රකාශිකා තමාරා අල්-රිෆායි පවසා සිටියේ, සාගතයක ග්‍රහණයට ලක්ව සිටින සිවිල් වැසියන්ගේ පෙර නොවූ විරූ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා “අවම වශයෙන්” දිනකට සැපයුම් ට්‍රක් රථ 500ත් 600ත් අතර ප්‍රමාණයක් ගාසා තීරයට ඇතුළු විය යුතු බවයි.
එය සිදුවීම සඳහා, ට්‍රක් රථවල අන්තර්ගතය “බාධාකාරී ලෙස පරිලෝකනය කිරීම සහ සත්‍යාපනය කිරීම” හේතුවෙන් ඇතිවන බාධා සහ ප්‍රමාදයන් වළක්වා ගැනීමට හැකි තරම් හරස් මාර්ග විවෘතව තැබිය යුතු බව ඇය පැවසුවාය. ප්‍රධාන එක්සත් ජාතීන්ගේ සහ ආධාර ඒජන්සිවල සැපයුම් ගබඩා පිහිටි ඊජිප්තුවට ඇති වැදගත්ම හරස් මාර්ගයක් වන රෆා වසා දැමීම, ආධාර බෙදාහැරීමට සැලකිය යුතු ලෙස බලපායි.
මේ අතර ගාසා තීරයේ නිලධාරීන්, ඊශ්‍රායලය විසින් ආපසු භාරදුන් පලස්තීන ජාතිකයන් 90 දෙනෙකුගේ මළ සිරුරු හඳුනා ගැනීමේ කටයුතුවල නිරතව සිටියහ. දේහයන් භාරගත් ගාසා හි නසාර් රෝහලේ අධිකරණ වෛද්‍ය අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය අහමඩ් ඩුහේර් ප්‍රකාශ කළේ, තමන්ට මියගිය පුද්ගලයන්ගේ නම්, විස්තර හෝ ඡායාරූප සියල්ල ලබා දී නොමැති බවයි. ඔහු තවදුරටත් සඳහන් කළේ, බොහෝ මළ සිරුරු යට ඇඳුම් හැරෙන්නට නිරුවතින් තිබූ බවත්, බොහෝ දෙනෙකුගේ මැණික් කටු සහ වළලුකර බැඳ තිබූ බවත්, “ඔවුන්ගේ සිරුරුවල පැහැදිලි තැලීම් සහ සලකුණු තිබූ අතර, එයින් වධහිංසා පැමිණවීමේ මෙවලම් භාවිතා කර ඇති බව ඇඟවෙන” බවත්ය. දෙදෙනෙකුගේ දෑස් බැඳ තිබූ අතර, එක් අයෙකුගේ ගෙල වටා ලණුවක් දමා තිබිණි. රෝහලේ අනෙකුත් නිලධාරීන් CNN පුවත් සේවයට පවසා තිබුණේ වෙඩි වැදුණු තුවාලවල සලකුණු මෙන්ම “ඇතැම් සිරුරු ටැංකිවලට යටකර ඇති” බවටද සාක්ෂි ඇති බවයි.
